خوانش انتزاعی مردان و خوانش انضمامی زنان مطالعه کانونی گروه‌های مخاطبان از برخی عکس های ایرانی

ادراک مخاطب از اثر، اوج کنش ارتباطی مخاطب در سیستم هنر است که طی آن مخاطب با ارزیابی اثر، به فهم آن نائل می­شود. مخاطب در کوشش برای ساختن مفهومی منسجم از اثر، عناصری از اثر را انتخاب می­کند و در کل‌هایی منسجم مانند ارائه­ی روایت از اثر، سازمان می­دهد. پیش­فرض­های ادراک که محصول تجربه­ی زیسته و مشخصه­های اجتماعی مانند جنسیت و تحصیلات هستند؛ چارچوبی پدید می­آورند که مطالب بعدی در آن تفسیر می‌شوند. براین اساس، فرضیه­ی پژوهش این است که در خوانش جنسیتی عکس مردان رویکرد انتزاعی و زنان رویکرد انضمامی دارند؛ در این مقاله با تفکیک نظری خوانش انتزاعی/ انضمامی و در سطحی فراتر شناخت تفسیری/ تأویلی، به مطالعه­ی مواجهه­ی مخاطبان با چهار عکس­ ایرانی پرداخته شد. روش پژوهش کیفی است و با استفاده از مصاحبه­ی کانونی، به بررسی و دسته­بندی خوانش­ها پرداخته شد. براساس یافته­های پژوهش، خوانش مخاطبان را می­توان به تفسیرهای انتزاعی مردان و تأویل­های انضمامی زنان تقسیم کرد و اینکه زنان در خوانش، بیشتر از مردان از ترکیب تأویل و تفسیر استفاده می­کنند. اگرچه مخاطبان، در سطوح مختلف تحصیلی نیز تفاوت داشتند. به عبارتی مردان و زنان با تحصیلات پایین رویکردهای تاویلی بیشتری داشتند و برخی زنان با تحصیلات بالا نیز گاهی رویکردهای تفسیری را در پیش می­گرفتند.